Dlaczego należy się szczepić?
Odra, świnka, różyczka to poważne choroby. Przed szczepieniami były one bardzo częste, szczególnie u dzieci.
Odra
- wirus odry może powodować wysypkę, kaszel, katar, zapalenie spojówek, gorączkę
- może prowadzić do zapalenia ucha, zapalenia płuc, drgawek, uszkodzenia mózgu i śmierci
Świnka
- wirus świnki powoduje gorączkę, ból głowy, ból mięśni, utratę apetytu, obrzęk węzłów chłonnych
- może prowadzić do głuchoty, zapalenia opon (infekcji mózgu i rdzenia kręgowego), bolesnego obrzęku jąder i jajników, czasami może prowadzić do bezpłodności
Różyczka
- wirus różyczki może powodować wysypkę, zapalenie stawów (głównie u kobiet) i niewielką gorączkę
- jeżeli kobieta zachoruje na różyczkę w ciąży, może prowadzić to do poronienia lub dziecko może się urodzić z poważnymi wadami wrodzonymi
Choroby te są przenoszone drogą kropelkową (przez powietrze). Możesz w łatwy sposób zakazić się będąc w otoczeniu osoby która jest chora.
Szczepionka przeciwko odrze, śwince, różyczce (MMR – measles, mumps, rubella) może ochronić przed zachorowaniem na wszystkie trzy choroby.
Dzięki prowadzonemu szczepieniu choroby te są dużo rzadsze niż w przeszłości. Jeżeli nie będziemy prowadzić szczepień choroby te powrócą.
Kto i kiedy powinien się zaszczepić szczepionką MMR?
Dzieci mają to szczepienie w obowiązkowym programie szczepień ochronnych – pierwsza dawka w 12-15 miesiącu życia, druga w 10 roku życia (po 9 urodzinach), od 2019 roku w 6 roku życia (po 5 urodzinach). Druga dawka może być podana po 28 dniach od pierwszej.
Niektórzy dorośli także powinni zostać zaszczepieni szczepionką MMR – uogólniając każdy kto ma 18 lat lub więcej i był urodzony później niż w 1965 roku powinien otrzymać przynajmniej jedną dawkę szczepionki, chyba że osoba była szczepiona lub przebyła wszystkie trzy choroby.
Szczepionka MMR może być podawana łącznie z innymi szczepionkami.
Niektóre osoby nie powinny otrzymać szczepionki MMR lub powinny zaczekać
Każda osoba która miała zagrażającą życiu reakcję alergiczną na antybiotyk – neomycynę, lub inny składnik szczepionki MMR nie powinien dostać szczepionki MMR. Powiedz Twojemu lekarzowi jeżeli masz poważną alergię w wywiadzie.
Każda osoba która miała poważną reakcję alergiczną na wcześniejszą dawkę MMR nie powinna otrzymać kolejnej dawki.
Niektóre osoby, które są chore w momencie kiedy mają zaplanowane szczepienie mogą zostać pouczone aby zaczekać aż wyzdrowieją aby otrzymać szczepionkę MMR.
Kobiety w ciąży nie powinny być szczepione szczepionką MMR. Ciężarne kobiety, które powinny być zaszczepione powinny zaczekać do rozwiązania. Po szczepieniu MMR przez 4 tygodnie powinno się unikać zajścia w ciążę.
Powiedz swojemu lekarzowi jeżeli osoba szczepiona:
- Jest zakażona HIV/AIDS lub ma inną chorobę, która upośledza układ immunologiczny
- Jest leczona lekami które upośledzają układ immunologiczny takimi jak kortykosteroidy
- Choruje na chorobę nowotworową
- Jest leczona z powodu raka radioterapią lub chemioterapią
- Ma niski poziom płytek (lub skazę krwotoczną)
- Otrzymała szczepienia w ciągu ostatnich 4 tygodni- Miała przetoczenie krwi lub innych produktów krwiopochodnych
- Każdy z wymienionych elementów może ale nie musi być przeciwwskazaniem do szczepienia. Lekarz podejmie decyzję.
- Każdy z wymienionych elementów może ale nie musi być przeciwwskazaniem do szczepienia. Lekarz podejmie decyzję.
Jakie jest ryzyko związane ze szczepieniem MMR?
Szczepionka jak każdy inny lek może prowadzić do poważnych problemów, takich jak ciężka reakcja alergiczna.
Ryzyko wywołania poważnych powikłać lub śmierci związane ze szczepieniem MMR jest ekstremalnie niskie.
Otrzymanie szczepionki MMR jest dużo bardziej bezpieczne niż przechorowanie odry, świnki, różyczki.
Większość osób, która otrzymuje szczepionkę MMR nie ma żadnych problemów po jej podaniu.
Łagodne skutki uboczne
- gorączka (1 osoba na 6)
- niewielka wysypka (około 1 osoba na 20)
- obrzęk węzłów chłonnych szyjnych lub ślinianek (około 1 osoba na 75)
Jeżeli objawy te wystąpią to zwykle w ciągu 6-14 dni po szczepieniu. Dużo rzadziej występują po podaniu 2 dawki.
Średnie skutki uboczne
- Drgawki wywołane przez gorączkę (około 1 na 3000 dawek)
- Przejściowy ból i sztywność stawów, głównie u nastolatków lub dorosłych kobiet (do 1 na 4)
- Przejściowy spadek płytek krwi, co może prowadzić do zaburzenia krzepnięcia (około 1 osoba na 30 000 dawek)
Poważne skutki uboczne
- Poważna reakcja alergiczna (mniej niż 1 osoba na milion dawek)
- Kilka innych problemów było raportowane po podaniu dziecku szczepionki MMR
- głuchota
- długotrwałe drgawki, śpiączka, trudności w kontakcie
- długotrwałe uszkodzenie mózgu
Przypadki te są na tyle rzadkie iż trudno jest określić czy można je wiązać z podaniem szczepionki.
Co jeżeli wystąpi poważne powikłanie?
Na co powinienem zwrócić uwagę?
Wszystko co cię niepokoi powinno podlegać dokładniejszej obserwacji, objawy takie jak poważna reakcja alergiczna, wysoka gorączka, zmiana zachowania.
Do objawów poważnej reakcji alergicznej zaliczamy pokrzywkę, obrzęk twarzy i gardła, trudności w oddychaniu, szybkie bicie serca, zawroty głowy, osłabienie. Objawy te mogą zacząć się kilka minut do godzin po podaniu szczepionki.
Co powinienem zrobić?
Jeżeli sądzisz że masz poważną reakcję alergiczną lub inną sytuację zagrażającą życiu, która nie pozwala na opóźnienie zadzwoń po Pogotowie Ratunkowe – tel. 112/ 999 lub zgłoś się na Szpitalny Oddział Ratunkowy.
Następnie reakcja ta powinna zostać zgłoszona do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa tel. + 4822 492 1301; faks: +4822 492 1309, email: ndl@urpl.gov.pl lub poprzez stronę internetową urpl.gov.pl | Zgłoś działanie niepożądane. Zgłoszenia może dokonać Twój lekarz, ale także pacjent może tego dokonać samodzielnie. Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania szczepionki.